پروژه دانشجویی مقاله برنامه ریزی درسی مدرسه –محور راهبردی برای
نوشته شده به وسیله ی ali در تاریخ 95/5/24:: 4:48 صبح

پروژه دانشجویی مقاله برنامه ریزی درسی مدرسه –محور راهبردی برای تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی فایل ورد (word) دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله برنامه ریزی درسی مدرسه –محور راهبردی برای تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله برنامه ریزی درسی مدرسه –محور راهبردی برای تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله برنامه ریزی درسی مدرسه –محور راهبردی برای تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی فایل ورد (word) :
چکیده
مقاله حاضر به بررسی نقش برنامه ریزی درسی- محور در تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی می پردازد.تمرکززدایی از نظام برنامه ریزی درسی ، از مهمترین مسایل تعلیم و تربیت در عصر حاضر است که در نظام تعلیم و تربیت ایران نیز در این زمینه دیدگاه های متفاوتی وجود دارد.عده ای نظام برنامه ریزی درسی متمرکز را پاسخگوی نیازهای در حال تغییر نمی دانند و به کاستی ها و ناکامی های آن ارشاره می کنند و گروهی دیگر ، از نظام برنامه ریزی درسی متمرکز در تدوین برنامه های درسی حمایت می کنند .ایده ی برنامه ریزی درسی مدرسه –محور بر این پایه استوار است ، که بهترین مکان برای طراحی برنامه درسی در آن جایی است ، که معلم و شاگرد در تعامل با یکدیگر هستند.اتخاذ سیاست مدرسه –محوری باعث می شود جایگاه تصمیم گیری از یک الگوی مستبد ، بوروکراتیک و متمرکز به یک روش دموکراتیک و غیر متمرکز عملیاتی تغییر یابد و به واسطه ی تمرکز زدایی و واگذاری اختیار به مدرسه ، همکاری بین والدین و مدرسه بیشتر می شود و هم محیط خانه برای یادگیری بهبود می یابد و مسئولیت پذیری به دلیل ارتقای عملکرد کیفی معلمان و کارکنان مدرسه ، افزایش می یابد.
بر خلاف برنامه ی درسی مرسوم و متمرکز ، که معلم را مجری صرف برنامه ی درسی قلمداد می کنند ، معلم در این گونه برنامه ی درسی ، نقش بارزتری نسیت به برنامه های درسی سنتی دارد.همچنین ، دانش آموزان احساس می کنند که یادگیری با نیازهای آنان بیشتر مرتبط است و برنامه ی درسی ارتباط نزدیک دارند، تلفیق می کند .در این مقاله ، برنامه ریزی درسی مدرسه –محور ، به عنوان راهبردی برای تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است .
کلمات کلیدی: برنامه ریزی درسی ، برنامه ریزی درسی –محور ، تصمیم گیری ، تمرکززدایی ، مدرسه –محوری
01 مقدمه
نظام آموزش و پرورش ایران به طور اعم و نظام برنامه ریزی درسی به طور اخص ، به شیوه ی تصمیم گیری متمرکز اداره می شوداز. این رو ، برنامه های درسی بصورت کاملاً از پیش تعریف شده و به شکل کتاب درسی ، امکان هر گونه دخل و تصرف را از معلم و دانش آموز سلب می کند.[22]
موضوع تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی در چند سال اخیر در نظام آموزش و پرورش ایران از سوی متخصصان مطرح و توجه دست اندرکاران و مسئولان تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده است.تمرکز زدایی ، پاسخی منطقی به وضعیت
چالش های امروز است ، زیرا تمرکز زدایی مشارکت همه جانبه ی افراد را در تصمیم گیری و برنامه ریزی درباره ی سرنوشت خود ایجاب می کند.[9]
مدرسه –محوری به عنوان رایج ترین راهبرد برای اصلاح مدرسه شناخته شده ، که از دهه ی 1980 نهضت مدرسه را در سرتاسر دنیا پدید آورده است .[26]مدرسه –محوری در حقیقت نوعی تمرکز زدایی است ، که خود مدرسه را به عنوان اصلی ترین عامل ارتقای کیفیت معرفی می کند و بر توزیع مجدد اختیارهای تصمیم گیری ، به عنوان اساسی ترین روش پایدار ساختن کیفیت مدارس ، تاکید دارد .[17]
مدرسه –محوری در راستای تمرکز زدایی و به معنی تفویض اختیار بیشتر به مدارس است و نتیجه آن ، تقویت کارکنان برای مشارکت در تصمیم سازی ها و کاستن شکاف بین مدیران و کارکنان برای رسیدن به کارآیی و کارآمدی در اجراست [10]،چون اتخاذ سیاست مدرسه –محوری باعث می شود جایگاه تصمیم گیری از یک الگوی مستبد ، بوروکراتیک و متمرکز به یک روش دموکراتیک و غیر متمرکز عملیاتی تغییر یابد و به واسطه ی تمرکز زدایی و واگذاری اختیار به مدرسه ، همکاری بین والدین و مدرسه بیشتر می شود و هم محیط خانه برای یادگیری بهبود می یابد و مسئولیت پذیری به دلیل ارتقای عملکرد کیفی معلمان و کارکنان مدرسه ، افزایش می یابد .[27]
راهبرد مدرسه –محوری در نظام آموزش ایران از سال 1376 به عنوان اصلی ترین عامل اصلاحات آموزشی به عنوان بستر تحقق مشارکت فراگیر و همه جانبه مردم در تعلیم و تربیت مطرح شده است.[1]و به دنبال آن در آئین نامه ی اجرایی مدارس مصوب 1379 در تعریفی ((مدرسه محوری)) را به عنوان راهبردی برای تسهیل دسترسی به اهداف تعلیم و تربیت از طریق واگذاری بخشی از اختیارهای تصمیم گیری به ارکان مدرسه ، تعریف می کنند.[2] بعلاوه ، در آئین نامه ی اجرایی مدارس بیان شده ، که تفاوت های ناشی از شرایط جغرافیایی و محیطی و محدودیت های منابع و امکانات ، ایجاب می کند ، که اداره امور مدارس مبتنی بر افزایش قدرت تصمیم گیری ، استقلال نسبی ، انعطاف پذیری و روش های غیر متمرکز و مشارکت جویانه باشد تا فضای عمومی مدرسه را پویا ، پر نشاط و فعال کند و توانمندی ها و خلاقیت های مدیران ، معلمان
دانش آموزان را به خوبی شکوفا و متجلی سازد تا بدین وسیله ، با تفویض اختیارهای لازم به مدارس ، زمینه مناسب تری برای تحقق اهداف تعلیم و تربیت فراهم شود.[3]
در ایده برنامه ریزی درسی –محور بهترین مکان طراحی برنامه درسی جایی است ، که معلم و شاگرد در تعامل با یکدیگر در مدرسه هستند ، از این رو دو دسته عوامل در تصمیم های برنامه ی درسی مدرسه محور اثر گذار می باشد:[20]
الف) عوامل اثر گذار رسمی شامل ، مسئولان محلی ، مسئولان نواحی آموزشی ، مدیران و معلمان.
ب) عوامل اثر گذار غیر رسمی شامل ، جامعه ، صاحبان صنایع ، سازمان های کمکی ، والدین و فراگیرندگان.
ازجمله ویژگی های برنامه ریزی درسی مدرسه –محور این است ، که مدیران ، معلمان ، دانش آموزان و والدینی که قصد مشارکت دارند ، در این نوع برنامه ریزی درگیر هستند و در چنین مدرسه ای شان و منزلت معلم بالا است ، زیرا داشتن مسئولیت طراحی و اجرای برنامه ی درسی برای هویت حرفه ای معلمان ، ضروری است.[28] به کارگیری برنامه های درسی موجود ، با پیشرفت کیفیت تدریس بهبود می یابد و معملمان به آسانی با فرسودگی شغلی مبارزه می کنند.همچنین دانش آموزان احساس می کنند یادگیری با نیازهای آنان بیشتر مرتبط است ، برنامه درسی مدرسه انعطاف پذیر است و به سادگی موضوع های جدید را که با برنامه ی درسی ارتباط نزدیک دارند تلفیق می کند.بر تصمیم گیری مشترک بین معلمان
دانش آموزان و همکاری میان کارکنان مدرسه تاکید دارد[29] .در ضمن مدرسه باید آمادگی پذیرش برنامه درسی محور را متناسب با فلسفه ی تربیتی مدرسه و ساختار سازمانی و منابع و امکانات داشته باشد و مدیر مدرسه باید در نقش رهبری تغییر
نوآوری و اصلاحات آموزشی مدرسه عمل کند و به قول کندی((1385 از تغییر و جابه جایی کادر مدرسه جلوگیری شود.برنامه های مدرسه باید بازتاب دیدگاه ها و انتظارهای اولیا از تعلیم و تربیت فرزندان خود باشد و تصمیم های اتخاذ شده
باید با هدف های ملی تعلیم و تربیت و چارچوب برنامه درسی رسمی / متمرکز در کشور هم خوانی و ارتباط داشته باشد و یک نظام مکمل برای برنامه درسی رسمی / متمرکز در نظر گرفته شود.
منطق این ادعا این است ، که در برنامه ریزی درسی مدرسه –محور فرصتی ایجاد می شود ، که به مدارس اخیار تصمیم گیری در زمینه ی تدوین برنامه های درسی داده شود و شرایط برای مشارکت و استفاده از توانایی های مسئولان محلی ، مدیران مدارس ، معلمان ، والدین ، دانش آموزان و کارکنان مدرسه در برنامه ریزی فراهم شود .از طرف دیگر ، به واسطه ی این نوع برنامه ریزی ، ضمن شناسایی مشکلات و نیازهای خاص مناطق و تفاوت های فردی دانش آموزان ، زمینه برای توجه به آن تفاوت ها نیز فراهم شده است و بستر مناسبی برای مشارکت جویی و مشارکت پذیری افراد در عرصه تعلیم و تربیت مهیا می شود.بعلاوه ممکن است تصور شود که امکان تحقق برنامه ریزی درسی مدرسه –محور در نظام آموزش و پرورش غیر متمرکز میسر است ، اگر چه امکان تحقق بیشتر این نوع برنامه ی درسی را در نظام آموزشی غیر متمرکز نمی توان انکار کرد اما به دلیل انعطاف پذیری برنامه ریزی درسی مدرسه –محور در زمینه ی فعالیت های انتخاب و سازگارسازی برنامه ی درسی ، تلفیق برنامه درسی با توجه به رویکردهای جدید تدریس و مواد تکمیلی برنامه درسی ، در نظام آموزشی غیر متمرکز قابل اجراست.
0201 ضرورت و اهمیت
برنامه ریزی صحیح یعنی از وقت و امکانات موجود حداکثر استفاده را بردن ،عدم برنامه ریزی صحیح باعث اتلاف وقت شده و باز دهی مطالعه را بسیار کاهش می دهدبرای اینکه یک برنامه عملی وقابل اجرا باشد. دانش آموز باید براساس توانایی ها،نیازها،امکانات شخصی و محیطی برای خود برنامه ای مناسب و واقع بینانه ای را در طول سال طرح ریزی نماید . در یک برنامه درسی خوب شما باید بتوانید توانایی ها و پیشرفت های را که در طی مطالعه کسب کرده اید ببینید و همچنین به نقاط قوت وضعف خود پی ببرید.تا طبق آن عمل کنید یعنی ضعف های خود را از بین برده و نقاط قوت خود رابیشتر تقویت کنید.تشخیص میزان ساعات مطالعه افراد به خود فرد بستگی دارد و خود او باید تشخیص دهد که چقدر باید بخواند،استراحت کند و یا به کارهای دیگرش بپردازد در واقع با توجه به شناختی که هر شخص از خود دارد می تواند بهترین برنامه را با استفاده از دفتر برنامه ریزی برای خود تدوین کند.
رعایت نکات زیر همراه با استفاده درست از دفتر برنامه ریزی دانش آموزان را قادر می سازد که بدون داشتن نگرانی ویا پشیمانی به کارهای که دوست دارند بپردازد.
-طرح ریزی برنامه ی منطقی و واقع بینانه در طول هفته -پیش بینی زمان مطالعه مورد نیاز دروس مختلف
-تقسیم زمان مطالعه همراه با استراحت مناسب جهت افزایش کارایی -رعایت اصل تعادل در مطالعه دروس با توجه به اهمیت انها -ثبت زمان مطالعه و عملکرد روزانه
-مقاوت در برابر خستگی و زود تسلیم نشدن در مقابل بی علاقگی به بعضی از دروس -توجه به نکات مثبت و منفی کار در طول هفته -ارزیابی روزانه و هفتگی از میزان فعالیت های انجام شده -شناسایی موانع اجرای برنامه و بر طرف نمودن آنها
-اتخاذ تصمیمات راهبردی مناسب جهت پیشرفت درسی برای هفته های که پیش رو دارید .
توجه:سعی نماید برنامه ای متعادلی تنظیم نمایید که قابل اجرا باشد زیرا اجرای برنامه مهمتر از خود برنامه می باشد.[13 ]
0301پیشینه پژوهش
در جامعه ی ایران در خصوص گفتمان رایج در باب تمرکز و عدم تمرکز نظام برنامه ریزی درسی ، دیدگاههای مختلفی از طرف متخصصان و افراد صاحب نظر در مسایل تعلیم و تربیت مطرح شده است .به طوری که عده ای شکست ها و نارسایی های موجود در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را یکی از پیامدهای نظام متمرکز قلمداد می کنند.طبق نظر [6] ، در کشور ایران که سیستم برنامه ریزی درسی متمرکز بر آن حاکم است ، نتایج عملکرد ضعیف دانش آموزان ایرانی آزمون های بین المللی ریاضی و علوم (تیمز) و پیشرفت سواد خواندن(پرلز) و شکست های تحصیلی متعدد در سطح ملی ، شاهدی بر این مدعا است که برنامه های درسی متمرکز ، با کاشتی ها و چااش هایی مواجه هستند.
[7] از برنامه ریزی درسی غیر متمرکز حمایت کرده و عمده ترین پیام عدم تمرکز را نوآوری ، تغییر و حمایت گسترده ی افراد و گروه های صاحب نفع را در سطوح و مراحل مختلف ، از عمده ترین ویژگی عدم تمرکز می داند.عده ای دیگر از جمله ، [11] ابراهیم زرندی[4] گذار نظام برنامه ریزی درسی ایران رابه عدم تمرکز ، امری لازم دانسته اند [14]،گذار نظام برنامه ریزی درسی ایران به سمت عدم تمرکز در طراحی و تدوین برنامه های درسی را (با تاکید بر برنامه ریزی درسی مبتنی بر مدرسه که به واقع ، نوعی فلسفه ی عمل در سطح مفهومی و ادراکی نیز هست) امری حتمی می داند.
در این بین ، گروهی نیز در موضعی کاملاً مخالف ، از نظام متمرکز حمایت می کنند و از دلایل مختلفی بهره می جویند، برای نمونه می توان از [12] نام برد که معتقدند، چون موضوع عضویت در جامعه اطلاعاتی ، به عنوان ضرورتی آشکار ، برای رفع نیاز و کسب توسعه در جهان امروز مطرح است، و این جامعه دارای طرح یکسانی بوده ، پس دستیابی به آن درنظام برنامه ریزی درسی غیر متمرکز ، بسیار مشکل است و تهیه ی چنین برنامه هایی،مستلزم تربیت متخصصان و صرف هزینه های زیادی است ، پس نظام برنامه ریزی درسی متمرکز،مسیر مناسبی برای دستیابی به جامعه اطلاعاتی محسوب می شود.
[23]تمرکز، و عدم تمرکز در برنامه ی درسی را نه به صورت مطلق و دو مقوله کاملاً جدا از هم ، بلکه بصورت یک پیوستار ، تصور می کند و به نقل از جان دیویی توصیه می کند، از تفکر دوآلیستی در تعلیم و تربیت باید دست شست .وی به این مقوله به عنوان متغییری پیوسته است، که می تواند وضعیت های مختلفی را شامل شود نگریسته است ، و معتقد است که به زبان آمار می توان گفت متغییری پیوسته است که می تواند مقادیر یا وضعیت های متعددی را به خود اختصاص دهد.
0401مواد و روش
این پژوهش یک پیمایش تطبیقی است و اطلاعات مورد نیاز آن برای پاسخگویی به پرسشها از طریق اسناد و مدارک کتابخانه ای و گزارشهای تحقیقی و جستجو در شبکه جهانی اینترنت مرتبط مانند یونسکو1، دیزرتیشن2، پروکوست3و سایتهای وزارت آموزش و پرورش گرد آوردی شده است.
02 مفاهیم، دیدگاهها و مبانی نظری
0102برنامه ریزی درسی
برنامه ریزی درسی شامل سازماندهی یک سلسله فعالیت های یاددهی ویادگیری به منظور: ایجاد تغییرات مطلوب د ررفتار یادگیرنده ها و ارزشیابی میزان تحقق این تغییرات است
برنامه ریزی درسی ا زلحاظ مفهومی اشاره به یک فرایند دارد که حاصل یا نتیجه ی آن برنامه ی درسی است.واژه ی برنامه [18 ]درسی به معنای میدان مسابقه و یا فاصله و مقدار راهی است که افراد باید طی کنند تا به هدف مورد نظر دست یابند منظور از مبانی برنامه ریزی درسی آن دسته از نیروهای بنیادی و اساسی است که بر برنامه های درسی ، اهداف و محتوای آن اثر گذاشته و در ادبیات برنامه ریزی درسی از آن تحت عنوان عوامل تعیین کننده برنامه درسی نام برده می شود.

کلمات کلیدی :